ABC programu Sibelius cz. 5 – 5.16 Wildcards (Symbole wieloznaczne)

Symbol wieloznaczny to kod w obiekcie tekstowym, który wstawia specjalny tekst z innego miejsca. Sibelius ma wiele przydatnych symboli wieloznacznych, które pozwalają na takie rzeczy, jak umieszczenie tytułu utworu i numeru strony w nagłówku, który będzie automatycznie aktualizowany
w przypadku zmiany tytułu (a zatem może być używany we własnym szablonie).

Jak wyglądają symbole wieloznaczne

Symbole wieloznaczne w Sibeliusie zaczynają się od \$ i kończą na \ – np. \$Title. Podczas edycji obiektu tekstowego zawierającego symbol wieloznaczny widoczny będzie sam kod (jak pokazano poniżej po lewej). Gdy przestaniesz edytować tekst, zobaczysz tekst, do którego odnosi się symbol wieloznaczny (jak pokazano poniżej po prawej).

Dostępne symbole wieloznaczne

Następujące symbole wieloznaczne generują tekst wpisany w zakładce File > Info (patrz Informacje o katalogu), a niektóre z nich są również ustawiane podczas tworzenia nowego utworu:

Wszystkie te symbole wieloznaczne mogą być ustawione na różne wartości w pełnej partyturze
i każdego z głosów. Sibelius korzysta z tej możliwości, aby upewnić się, że każdy z głosów ma prawidłową nazwę – zobacz Zmiany nazwy głosu i instrumentu.
Dostępne są również dodatkowe symbole wieloznaczne:

• \$DateShort\: bieżąca krótka data w formacie wybranym przez ustawienia regionalne systemu operacyjnego (np. dd:mm:rrrr).
• \$DateLong\: bieżąca długa data w formacie wybranym przez ustawienia regionalne systemu operacyjnego (np. dd MMMM rrrr).
• \$Time\:aktualny czas w formacie hh:mm:ss (24-godzinnym).
• \$User\: nazwa użytkownika osoby aktualnie zalogowanej na tym komputerze.
• \$FilePath\: nazwa pliku i ścieżka bieżącego wyniku. (Nie zadziała, dopóki utwór nie zostanie zapisany).
• \$FileName\: nazwa pliku bieżącego utworu bez ścieżki. (Nie zadziała, dopóki utwór nie zostanie zapisany).
• \$FileDate\: data i godzina ostatniego zapisu wyniku, w formacie określonym przez ustawienia regionalne systemu (np. dd MM rrrr gg:mm:ss).
• \$PageNum\: numer bieżącej strony.
• \$NumPages\: szacunkowa łączna liczba stron partytury. Ponieważ paginacja w Sibeliusie jest dynamiczna, liczba ta może się zmieniać podczas pracy nad partyturą (a w pewnych okolicznościach może nawet wydawać się niepoprawna), ale zawsze będzie poprawna po wydrukowaniu partytury lub wyeksportowaniu pliku PDF.

Zmiany nazwy głosu i instrumentu

W pełnej partyturze, \$PartName\ domyślnie ustawione jest na „Full Score”, podczas gdy \$InstrumentChanges\ zawiera listę wszystkich instrumentów użytych w partyturze (wymienia początkowy instrument każdej pięciolinii i wszystkie zmiany instrumentów, które występują na każdej pięciolinii).
W głosach zarówno \$PartName\, jak i \$InstrumentChanges\ zawierają listę wszystkich instrumentów użytych w głosie, oddzielonych znakami.
Ponadto istnieją dwa inne równoważne symbole wieloznaczne, \$HeaderPartName\ i \$HeaderInstrumentChanges\, które oddzielają każdą nazwę instrumentu przecinkiem zamiast symbolem powrotu.
Dlaczego więc istnieje tak wiele niemal identycznych symboli wieloznacznych?

• Sibelius używa \$PartName\ dla nazwy instrumentu (lub nazw), które pojawiają się w lewym górnym rogu pierwszej strony każdego głosu (i pełnej partytury, chociaż ten tekst jest domyślnie ukryty w pełnej partyturze).
• Sibelius używa \$HeaderPartName\ dla nazwy instrumentu (lub nazw), które pojawiają się
  w bieżącym nagłówku na stronie 2 każdego głosu (i pełnej partyturze, choć ponownie ten tekst jest domyślnie ukryty w pełnej partyturze).
• Konwencjonalne jest nadawanie głosom zawierającym podwójne instrumenty, które mają być grane przez jednego wykonawcę, nazwy takiej jak „Reeds 1”. Aby to zrobić, należy ustawić Part name (nazwę głosu) w File > Info dla danego głosu na „Reeds 1”, co spowoduje aktualizację tekstu
  w lewym górnym rogu pierwszej strony i w bieżącym nagłówku. Czasami warto również wyświetlić rzeczywistą listę instrumentów użytych w danym głosie i tutaj przydaje się \$InstrumentChanges\ . Na poniższych ilustracjach fragmenty po lewej stronie pokazują, co należy wpisać w obiekcie tekstowym w lewym górnym rogu pierwszej strony; fragmenty po prawej stronie pokazują, co będzie widoczne po zakończeniu edycji tekstu. W obu przypadkach można zobaczyć, co zostało wpisane w polu File > Info.

Używanie symboli wieloznacznych

Można używać symboli wieloznacznych w dowolnym obiekcie tekstowym i dowolnej liczby symboli wieloznacznych w tym samym ciągu tekstu. Na przykład, jeśli został utworzony obiekt tekstowy o treści \$Title\—Last edited by \$User\ on \$FileDate\, może on mieć wartość „Firebird-Last edited by Igor Stravinsky on 16 May 1910 02:15:28”.
Można również zmienić formatowanie symboli wieloznacznych; na przykład, jeśli masz obiekt tekstowy, który brzmi \$Title\—\$Composer\ i chcesz, aby tytuł partytury był pogrubiony:

• Edytuj tekst (np. naciskając klawisz Return, F2 lub klikając go dwukrotnie).
• Wybierz tylko symbol wieloznaczny \$Title\ (np. używając Shift+strzałka w lewo/strzałka w prawo).
• Wciśnij Control+B lub Command+B, aby go pogrubić.

Tej samej procedury można użyć np. do pochylenia symbolu wieloznacznego, zmiany jego czcionki, powiększenia go itd.
Kilka dalszych wskazówek dotyczących skutecznego korzystania z symboli wieloznacznych:

• Wielkość liter w symbolach wieloznacznych nie ma znaczenia, więc \$TITLE\, \$title\ i \$Title\ są równoważne. Co więcej, wielkość liter samego symbolu wieloznacznego nie ma wpływu na wielkość liter zastępowanego tekstu.
• Jednak symbole wieloznaczne nigdy nie zawierają spacji, więc jeśli wpiszesz \$Composer Dates\ zamiast \$ComposerDates\, symbol wieloznaczny nie zadziała.
• Jeśli użyjesz symbolu wieloznacznego i nie będzie on miał żadnego znaczenia, np. jeśli wpiszesz \$Title\, ale nie wprowadziłeś niczego w polu Title (Tytuł) w File > Info, to po zatrzymaniu edycji obiektu tekstowego może on całkowicie zniknąć. Dobrym pomysłem jest więc upewnienie się, że podałeś wartość do wyświetlenia symbolu wieloznacznego, zanim spróbujesz go użyć.
• Nie należy wpisywać samych symboli wieloznacznych w oknach dialogowych, np. nie należy wpisywać ich w żadnym z pól w File > Info. Należy je wpisywać tylko bezpośrednio w obiektach tekstowych w wyniku. Oznacza to, że nie można na przykład użyć jednego symbolu wieloznacznego do zdefiniowania innego symbolu wieloznacznego (choć tajemnicą jest, dlaczego warto to robić).
• Sibelius udostępnia menu tekstowe dostępne po kliknięciu prawym przyciskiem myszy, które zawiera wszystkie symbole wieloznaczne. To znacznie upraszcza dodawanie symboli wieloznacznych. Na przykład, wprowadź tekst tytułu i kliknij prawym przyciskiem myszy, aby wyświetlić wszystkie dostępne symbole wieloznaczne.

Definiowanie symboli wieloznacznych

Sibelius pozwala zdefiniować tekst wieloznaczny w partyturze. Możesz zdefiniować dowolny nowy tekst wieloznaczny, a Sibelius zastąpi informacje o partyturze („backstage”).
Wszystkie symbole wieloznaczne są dostępne w menu prawym przyciskiem myszy. Można je ponownie przypisać w dowolnym miejscu partytury. Aby skonfigurować nowy symbol wieloznaczny w partyturze:

• Dodaj tekst systemowy do partytury (taki jak tytuł, kompozytor, podtytuł, nagłówek itp., ale nie znaki tempa lub metronomu), kliknij prawym przyciskiem myszy i wybierz żądany symbol wieloznaczny z menu. Na przykład: “\$Title\).
• Podczas edycji tekstu użyj znaku równości, a następnie nowej definicji tekstu, aby ustawić tę wieloznaczną kartę na nową definicję dla całej partytury. Na przykład: „\$Title=Jasny słoneczny dzień\”.

Wyjdź z trybu edycji tekstu, a tytuł w partyturze będzie teraz brzmiał „Jasny słoneczny dzień”.
Przy kolejnym użyciu „\$Title\” w partyturze, tytuł będzie brzmiał „Jasny słoneczny dzień”. Jeśli
w dalszej części partytury ponownie określisz nowy symbol wieloznaczny dla tytułu, zaktualizuje on wszystkie wystąpienia tego symbolu wieloznacznego w partyturze o nową definicję.
W przypadku zdefiniowania symbolu wieloznacznego „backstage” w obiekcie tekstowym, ustawia on również zdefiniowaną wartość w odpowiednim polu w backstage. Jest to przydatne w przypadku korzystania z aplikacji Sibelius na urządzenia mobilne, która nie ma backstage. W takim przypadku zmiany te byłyby widoczne tylko podczas otwierania pliku w programie Sibelius na komputerach Mac lub Windows.

Dodawanie zmian formatowania do informacji o wynikach

Sibelius umożliwia dodawanie podziałów wierszy i zmian czcionki, znaku i stylu w dowolnym punkcie tekstu w oknie dialogowym File > Info. Większość zmian formatu jest po prostu umieszczana między kreskami – np.

• \ffontname\—zmiana na daną nazwę czcionki (np. \fArial\ aby przełączyć na Arial)
• \sheight\— ustawić rozmiar czcionki na wysokość *1/32 pola(np.\s64\ aby ustawić wysokość czcionki na dwa pola) 
• ^—użycie stylu znaków tekstu Music dla następnego znaku.
  “J.S. Bach
  arr. Aran Gerr”

---

Chcesz wiedzieć więcej? zapraszamy do zakupu polskiego podręcznika dla programu Sibelius- kliknij tutaj. 

Jeśli kupisz program Sibelius lub uaktualnienie dla programu Sibelius, to polski podręcznik dla programu Sibelius otrzymasz za darmo! Program Sibelius oraz polski podręcznik można kupić w naszym sklepie internetowym www.audiofactory.pl