Prawie każdy obiekt w partyturze ma właściwości, które można edytować na różne subtelne sposoby za pomocą Inspektora, dostępnego z Home > Edit > Inspector (skrót Control+Shift+I lub Com- mand+Shift+I).
Na przykład, poziome przesunięcie konkretnej nuty można zmienić w panelu General (Ogólne); dokładny rozmiar otworu oznaczenia < można ustawić w panelu Lines (Linie) itd.
Przywołanie inspektora
Domyślnie Inspektor nie jest wyświetlany na ekranie, ponieważ nieczęsto trzeba dostosowywać w nim ustawienia.
Inspektor został zaprojektowany tak, aby był przywoływany tylko wtedy, gdy jest to konieczne, a następnie zwalniany, gdy tylko edytujesz dane właściwości. Najpierw zaznacz obiekt (lub obiekty), którego właściwości chcesz edytować i wpisz Control+Shift+I lub Command+Shift+I, kliknij Home > Edit > Inspector lub kliknij prawym przyciskiem myszy wybrane obiekty i wybierz Inspector z wyświetlonego menu kontekstowego.
Domyślnie Inspektor otwiera się we własnym panelu, zadokowanym po lewej stronie okna partytury. Fokus klawiatury jest automatycznie przenoszony do Inspektora: użyj Tab i Shift-Tab, aby przełączać się między dostępnymi kontrolkami, naciśnij Return, aby potwierdzić wybór. Naciśnij Esc, aby anulować bieżący wybór edycji i wyczyścić Inspektora.
Zmienny tytuł w górnej części Inspektora odzwierciedla bieżące zaznaczenie – gdy nic nie jest zaznaczone, pojawia się napis No selection (Brak zaznaczenia); gdy zaznaczony jest tekst systemowy (np. tytuł lub oznaczenie tempa), pojawia się napis Edit System Text (Edytuj tekst systemu); gdy zaznaczony jest tekst na pięciolinii (np. Technika lub Ekspresja), pojawia się napis Edit Text (Edytuj tekst); gdy zaznaczona jest pojedyncza nuta, pojawia się napis Edit Note (Edytuj nutę); gdy zaznaczony jest pasaż, pojawia się napis Edit Passage (Edytuj pasaż); a zamiast próbować wymieniać wszystkie typy obiektów w wielokrotnym zaznaczeniu, pojawi się po prostu napis Edit Multiple Selection (Edytuj wielokrotne zaznaczenie).
Inspektor może mieć do sześciu sekcji, choć zwykle widoczne są tylko dwie lub trzy z nich, ponieważ wyświetlane są tylko elementy sterujące istotne dla bieżącego zaznaczenia. Aby otworzyć lub zamknąć każdą z wyświetlanych sekcji, należy kliknąć odpowiedni pasek tytułu. Jeśli próbujesz otworzyć więcej sekcji niż mieści się w pionie na ekranie, użyj paska przewijania po prawej stronie inspektora, aby przewinąć w dół lub w górę, aby wyświetlić elementy sterujące, z którymi chcesz pracować. Możesz także kliknąć przycisk Zwiń/Rozwiń po lewej stronie dowolnego nagłówka sekcji, aby zwinąć (lub rozwinąć) tę sekcję.
Zadokowany lub pływający
Inspektor może być zadokowany po lewej lub prawej stronie okna utworu lub umieszczony w dowolnym miejscu na ekranie jako pływające okno. Przeciągnij pływające okno inspektora za pasek tytułu do lewej lub prawej krawędzi okna utworu, aby je zadokować. Możesz także dwukrotnie kliknąć pasek tytułu Inspektora, aby przełączyć się między oknem zadokowanym a pływającym. Po zadokowaniu kliknij przycisk Restore Window (Przywróć okno) lub kliknij pasek tytułu okna Inspektora i przeciągnij je z miejsca zadokowania, aby użyć go jako okna pływającego.
Poniżej opisano opcje dostępne w poszczególnych panelach. Niektóre opcje są dostępne tylko po wybraniu określonych typów obiektów.
Panel General (Ogólne)
Panel General umożliwia zmianę opcji, które są wspólne dla prawie każdego rodzaju obiektu w Sibeliusie:
- Show / Hide (Pokaż / Ukryj) itp. określają, czy obiekt jest ukryty, czy nie; 2.10 Ukrywanie obiektów.
- X informuje o poziomym przesunięciu obiektu od pozycji, do której jest przymocowany, w spacjach. (Na przykład koniec graficznego oznaczenia < może być przesunięty nieco w lewo lub w prawo od nuty, do której jest przymocowany).
Wartość tę można edytować, co jest szczególnie przydatne do pozycjonowania nut, pauz i akordów poza wyrównaniem, gdy używane są dwa lub więcej głosów, lub do przesuwania znaków rewizyjnych z kresek taktowych. - Y oznacza różne pionowe rzeczy dla różnych obiektów. W przypadku nut i akordów określa długość laski. W przypadku linii i tekstu jest to odległość powyżej domyślnej pozycji pionowej. Niezależnie od tego, co oznacza, jednostką jest zawsze spacja.
- Scale n% służy do skalowania indywidualnych diagramów akordów gitarowych i diagramów skal gitarowych.
- Flip (Odwróć) umożliwia zmianę kierunku laski wybranych nut i przerzucanie niektórych obiektów powyżej lub poniżej nut, takich jak łuki, klamry podziałów nieregularnych, artykulacji i krzywizn ligatur. Aby obrócić obiekt, użyj tej opcji lub wybierz Home > Edit > Flip (skrót X), zamiast przeciągać go myszą.
- Cue-sized pozwala ustawić wybrane nuty, linie, symbole i obiekty tekstowe na rozmiar cue (małe), co odpowiada użyciu przycisku cue-size na drugim (F8) układzie klawiatury; 2.2 Cues (tylko Sibelius Ultimate).
Panel Text (Tekst)
Panel Text umożliwia zmianę zaawansowanych właściwości zaznaczonego obiektu lub obiektów tekstowych. (Podstawowe właściwości, takie jak czcionka, styl, rozmiar i wyrównanie, ustawia się za pomocą elementów sterujących w obszarze Text > Format na Wstążce).
- Style (style znaków) obejmują Bold (pogrubienie), Italic (kursywę), Underline (podkreślenie), Subscript (indeks dolny) i Superscript (górny).
- Vertical align (Wyrównanie pionowe) kontroluje, czy tekst jest wyrównany do góry, środka lub dołu ramki tekstowej o stałym rozmiarze.Wyrównanie pozwala ustawić wyrównanie zaznaczonego tekstu w poziomie: Left, Center, Right, lub Justified (Lewo, Środek, Prawo lub Justowanie).
- Spacing (Spacjowanie) dostosowują interlinię obiektu tekstowego.
- Angle (Kąt) określa obrót obiektu tekstowego; liczby dodatnie obracają się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.
- Tracking (Odstępy) dostosowuje odstęp między znakami.
- Text scale (Skala tekstu) umożliwia skalowanie szerokości (X) i wysokości (Y) zaznaczonych znaków.
- Text frame: Fixed (Ramka tekstowa Stała) ramki tekstowej o stałym rozmiarze lub Auto (Automatyczna) dla ramki tekstowej, która automatycznie zmienia rozmiar na podstawie długości tekstu.
- Width (Szerokość) i Height (wysokość) określają wymiary ramki tekstowej o stałym rozmiarze, w spacjach.
- Erase background (Wymaż tło) określa, czy obiekt tekstowy powinien mieć nieprzezroczyste tło, przydatne np. do zamazywania kresek taktowych za długim tekstem lub do umieszczania tekstu na kolorowym tle, aby był bardzo widoczny. Kliknij przycisk Erase (Wymaż), a następnie kliknij próbkę, aby zmienić kolor tła.
Panel Playback (Odtwarzanie)
Panel Playback umożliwia dostosowanie odtwarzania linii i zmianę ustawień powtarzania odtwarzania dla różnych obiektów. Dostępne są następujące opcje:
- Play on pass (Odtwarzaj przy przejściu): te pola wyboru, ponumerowane od 1 do 8, określają, czy wybrany obiekt tekstowy, linia, kreski taktowe lub nuta powinny być odtwarzane przy danym powtórzeniu przejścia.
- Last time ending (Ostatnia volta) określa, czy linia kończąca jest ostatnią w strukturze repetycji.
- Jump at bar end (Przeskocz na końcu taktu) służy do wykonywania skoków powtórzenia w środku taktu.
- Live velocity, Live start position, and Live duration (Velocity na żywo, pozycja początkowa na żywo i wartości nut na żywo) to trzy parametry nuty, które można zmienić za pomocą funkcji Live Playback (Odtwarzania na żywo).
- Fermata umożliwia zmianę czasu trwania fermat (pauz).
- Add gap (Dodaj odstęp) pozwala określić cezury, w których cisza jest wstawiana do taktu
- Breath mark (Znak oddechu) pozwala określić, o ile nuta poprzedzająca znak zostanie skrócona.
- Gliss./Rit./Accel. pozwala zmienić efekt odtwarzania tego typu linii.
- Grace note (Przednutka) pozwala określić położenie przednutek względem taktu i ich czas trwania względem nut, które poprzedzają.
- Hairpin (oznaczenia graficzne < i >) umożliwia ustawienie końcowej dynamiki lub procentowej zmiany dynamiki < i >; ustawienie domyślne, Auto, pozwala programowi Sibelius zrobić to za Ciebie.
- Trill (Tryl) pozwala wybrać, czy odtwarzanie ma być Diatonic (diatoniczne), czy nie; jeśli chcesz samodzielnie ustawić interwał, wyłącz Diatonic (diatoniczne), a następnie wybierz interwał w Half steps (półtonach), Speed (Szybkość) (w nutach na sekundę) i czy odtwarzanie ma się rozpoczynać od Start on upper note (górnej nuty wybranego trylu). Domyślnie Sibelius odtwarza tryle z subtelnymi nieregularnościami rytmicznymi, aby brzmiały bardziej naturalnie – jeśli nie podoba Ci się ten efekt, włącz opcję Play straight (Odtwarzaj prosto).
- Tremolo pozwala określić, czy Sibelius ma odtwarzać jednodźwiękowe tremolo lub buzz roll („z na lasce”). Tę opcję należy wyłączyć tylko wtedy, gdy urządzenie odtwarzające odtwarza tremolo za pomocą dedykowanych próbek i nie chcesz, aby Sibelius sam odtwarzał wiele nut.
Panel Lines (Linie)
Panel Linies umożliwia zmianę właściwości wybranej linii lub linii:
- End (Koniec) kontroluje poziome (X) i pionowe (Y) przesunięcie prawego końca wybranej linii, w spacjach.
- Slur left curve (lewa krzywizna łuku), Slur right curve (prawa krzywizna łuku), Slur thickness (grubość łuku) i Avoid collisions under arc (unikaj kolizji pod łukiem) mają zastosowanie tylko do łuków.
- Hairpin end apertures and Hairpin continuation apertures (Rozwarcie zakończenia i rozwarcie kontynuacji dla oznaczeń graficznych < i >) mają zastosowanie tylko do graficznych oznaczeń cresc. i dim. < i >.
- Slide ends ustawia lokalizację końca dowolnego wybranego glissanda, a Slide style pozwala ustawić styl dla wybranych glissand.
Panel Bars (Takty)
Aby zmienić właściwości taktu na wszystkich pięcioliniach, zaznacz takt tak, aby był otoczony jasnoniebieską ramką – lub zaznacz kreski taktowe na końcu taktu – a następnie zmień opcje w panelu Bars, które są następujące:
- Brackets (Klamry), Initial barline (początkowe kreski taktowe), Clefs (klucze) i Key signa- tures (oznaczenia tonacji) określają, czy są one rysowane na początku wybranego taktu, gdy takt znajduje się na początku systemu, czy też występuje po przerwie w systemie „podzielonym”, takim jak Coda lub wstęp (lub incipit).
- Split multirest (Podziel pauzę wielotaktową) wymusza, aby wybrana kreska taktowa przerwała pauzę wielotaktową.
- Section end (Koniec sekcji) oznacza wybraną kreskę taktową jako koniec sekcji dla celów formatów nazw instrumentów wybranych w sekcji Appearance > House Style > Engraving Rules. Należy
również utworzyć podział systemu lub strony w tym samym punkcie. - Menu rozwijane pokazuje, które podziały (jeśli istnieją) występują na wybranej kresce taktowej, dzięki czemu można dodać lub usunąć podział systemu lub podział strony na wybranej kresce taktowej. Można to również zrobić z grupy Layout > Breaks na wstążce (lub za pomocą skrótów klawiszowych). Opcje Ignore Middle of system/ page (Ignoruj środek systemu/strony), które są używane przez opcje Lock Format (Zablokuj format), Keep Bars Together (Zachowaj takty razem) i Make Into System/Page (Utwórz w systemie/stronie).
- Gap before bar (Odstęp przed taktem) zmienia wcięcie przed wybranym taktem, gdy znajduje się on na początku systemu, lub rozmiar odstępu tuż przed taktem w podzielonym systemie, takim jak Coda.
- Wybierz takt lub system dla jednej lub więcej pięciolinii w partyturze, aby ustawić niestandardowy rozmiar pięciolinii dla wyboru Normal, Medium, Small, Extra Small (Normalny, Średni, Mały, Bardzo mały). Wybranie dwóch lub więcej taktów spowoduje utworzenie nowego systemu dla zaznaczenia. Zaznaczenie w poprzek podziału systemu lub strony powoduje utworzenie nowego podziału systemu na początku zaznaczenia. Zmieniany jest rozmiar tylko wybranych pięciolinii – 2.4 Instrumenty.
Panel Notes (Nuty)
Panel Notes umożliwia zmianę poziomego położenia akcydencji i pionowego położenia pauz, a także dostosowanie położenia i kształtu ligatur oraz niektórych właściwości podziałów nieregularnych (np. triol) i częściowych wiązań nutowych. Aby dostosować akcydencję lub ligaturę z tego panelu, należy wybrać jego nutę lub samą akcydencję/ ligaturę. Dostępne są następujące opcje:
- Accidental (Akcydencja): X kontroluje poziome przesunięcie akcydencji (w spacjach od jej domyślnego położenia). Wartości dodatnie przesuwają akcydencję w prawo, a ujemne w lewo. Akcydencje można również przesuwać, zaznaczając je i wpisując Alt+strzałka w lewo/prawo lub Option+strzałka w lewo/prawo.
- Rest (Pauza): Y kontroluje pionową pozycję (w spacjach) wybranej pauzy lub pauz. Można również przesunąć pauzę (w spacjach), wpisując Strzałkę w górę/w dół (z Control lub Command dla większych kroków).
- Tie style/Tie-into style (Styl ligatury): Umożliwia wybranie żądanego stylu ligatury (Solid (ciągły), Dashed (przerywany) lub Dotted (kropkowany)).
- Tie dash length: (Długość kreski ligatury): Umożliwia dostosowanie długości kresek w przypadku wybrania stylu przerywanego.
- Tie dash gap length (Długość odstępu między kreskami): Umożliwia dostosowanie długości przerwy między kreskami (odstępu między kreskami) po wybraniu stylu przerywanego.
- Tie dot radius (Promień kropki ligatury): Umożliwia dostosowanie promienia kropki po wybraniu stylu Dotted (kropkowany).
- Tie dot gap length (Długość odstępu między kropkami): Umożliwia dostosowanie długości odstępu między kropkami po wybraniu stylu Dotted (kropkowany)
- Tie shoulder/Tie-into shoulder: % (Ramię ligatury): % kontroluje krzywiznę łuku ligatury. Wyższe wartości tworzą ligatury z bardziej płaskim dołem, podczas gdy niższe liczby sprawią, że kształt będzie bardziej przypominał bumerang. Kliknięcie przycisku Def (domyślnie) przywraca oryginalną wartość ramienia ligatury ustawioną na stronie Ties 1 w sekcji Appearance > House Style > Engraving Rules, co może być przydatne.
- Tie middle/Tie-into middle (środek ligatury): Y kontroluje wysokość środka ligatury. Można to również dostosować, wybierając ligaturę i używając skrótu Strzałka w górę/Strzałka w dół.
- Tie ends/Tie-into ends (Końcówki ligatury): Y kontroluje pionową pozycję prawego końca ligatury (w spacjach). L i R kontrolują poziome położenie (w spacjach) odpowiednio lewego i prawego końca ligatury. Można je również dostosować, wybierając koniec ligatury i wpisując Alt+Shift+strzałka w lewo/strzałka w prawo lub Option+Shift+strzałka w lewo/strzałka w prawo (dodaj Control lub Command dla większych kroków).
- L.V.: Włącz, aby ustawić długość ligatury na określoną długość L.V. w sekcji Tie Styles na stronie Ties 1 w Engraving Rules.
- Tuplet (podział nieregularny: triole itd.)umożliwia zmianę sposobu wyświetlania numeru i klamry wybranego podziału.
- Flip fractional beam (Odwróć częściowe wiązanie nutowe – belkę) umożliwia odwrócenie częściowego wiązania nutowego.
Chcesz wiedzieć więcej? zapraszamy do zakupu polskiego podręcznika dla programu Sibelius- kliknij tutaj.
Jeśli kupisz program Sibelius lub uaktualnienie dla programu Sibelius, to polski podręcznik dla programu Sibelius otrzymasz za darmo! Program Sibelius oraz polski podręcznik można kupić w naszym sklepie internetowym www.audiofactory.pl