Tworzenie oznaczeń metrum
Zaznacz nutę, pauzę, linię lub inny obiekt w partyturze, a następnie wybierz Notations > Common > Time Signature (skrót T):
- Wpisz licznik (tj. górną cyfrę oznaczenia metrum), naciśnij klawisz Tab, a następnie wpisz mianownik (tj. dolną cyfrę) i naciśnij klawisz Return, aby szybko utworzyć nowe oznaczenie metrum; lub
- Wybierz jedną ze wstępnie ustawionych wspólnych oznaczeń metrum pokazanych w poniższym menu; lub
- Wybierz, aby ponownie utworzyć jedno z oznaczeń metrum, które jest już używane w partyturze z kategorii Used.
Zaznacz nutę, pauzę, linię lub inny obiekt w partyturze, a następnie wybierz Notations > Common > Time Signature (skrót T):
- Wpisz licznik (tj. górną cyfrę oznaczenia metrum), naciśnij klawisz Tab, a następnie wpisz mianownik (tj. dolną cyfrę) i naciśnij klawisz Return, aby szybko utworzyć nowe oznaczenie metrum; lub
- Wybierz jedną ze wstępnie ustawionych wspólnych oznaczeń metrum pokazanych w poniższym menu; lub
- Wybierz, aby ponownie utworzyć jedno z oznaczeń metrum, które jest już używane w partyturze z kategorii Used.
Po dokonaniu wyboru metrum jest tworzone na początku następnego taktu.
Liczby wyświetlane pod obrazkiem każdego metrum w menu oznaczają domyślne grupy wiązań
dla ósemek w danym metrum. (Jeśli dwa oznaczenia mają identyczne grupy wiązań ósemkowych, ale różne grupy wiązań szesnastkowych, te grupy wiązań są wyświetlane zamiast nich).
Aby utworzyć oznaczenie metrum na początku partytury, najłatwiej jest wybrać je podczas pierwszego tworzenia partytury. Aby utworzyć lub zmienić ją później, upewnij się, że nic nie jest zaznaczone (naciśnij Esc), a następnie wybierz Notations > Common > Time Signature i wybierz żądane metrum: wskaźnik myszy zmieni kolor, aby pokazać, że „zawiera” obiekt; kliknij na początku partytury, aby umieścić początkowe metrum.
Kliknij More Options u dołu menu Notations > Common > Time Signature, aby wyświetlić dodatkowe opcje, w tym ustawianie niestandardowych grup wiązań nutowych, tworzenie Pick-up (przedtaktów) i wybór ukrycia przypomnienia o zmianie metrum na końcu poprzedniego systemu.
Pick-up (przedtakty)
Jeśli partytura rozpoczyna się przedtaktu (upbeat), najłatwiej jest określić go w tym samym czasie, co tworzenie początkowego metrum. Wybierz Notations > Common > Time Signature, a następnie kliknij More Options w dolnej części menu i w wyświetlonym oknie dialogowym wybierz żądane metrum i kliknij Start with bar of length, aby wybrać wartość przedtaktu z listy lub wpisz ją na klawiaturze numerycznej (z włączoną funkcją Num Lock). Możesz wybrać więcej niż jedną wartość nutową, jeśli chcesz uzyskać przedtakt o nietypowej długości, np. półnuta plus ósemka.
Zauważysz, że przedtakty poprawnie pokazują liczbę miar w każdym takcie jako pauzy, podzielone zgodnie z ustawieniami Beam and Rest Groups wprowadzonymi podczas tworzenia metrum.
Jeśli zapomnisz utworzyć przedtakt na tym etapie, możesz utworzyć go jako takt nieregularny później – 2.7 Takty i pauzy całotaktowe.
Gdy nuty rozpoczynają się od przedtaktu, normalnym jest numerowanie pierwszego pełnego taktu jako taktu 1, a nie taktu 2. Sibelius robi to za Ciebie, automatycznie numerując przedtakt jako takt 0.
Ponowne rozmieszczanie nut w taktach
W przypadku wprowadzenia oznaczenia metrum do istniejącego utworu muzycznego program Sibelius dzieli istniejący utwór muzyczny na nowe odcinki taktowe, tworząc w razie potrzeby ligatury między kreskami taktowymi.
Jeśli nie chcesz, aby program Sibelius ponownie dzielił nuty, utwórz metrum, wybierając kolejno Notations > Common > Time Signature, a następnie kliknij przycisk More Options w dolnej części menu i w wyświetlonym oknie dialogowym wyłącz opcję Rewrite bars up to next time signature.
Sibelius przepisuje nuty tylko do następnej zmiany metrum w partyturze, jeśli taka istnieje. Jeśli jednak rozpoczniesz od zaznaczenia fragmentu przed utworzeniem metrum, Sibelius przywróci oryginalne metrum na końcu zaznaczenia i przepisze nuty tylko do tego momentu. Jest to bardzo przydatne, gdy chcesz zmienić rozłożenie nut dla kilku taktów w środku partytury.
W mało prawdopodobnym przypadku, gdy skopiowałeś kilka taktów do partytury, które nie pasują do dominującego metrum i chcesz je odpowiednio zmienić, wybierz metrum i usuń je. Gdy pojawi się pytanie, czy kolejne takty powinny zostać przepisane, kliknij No (Nie), a następnie wstaw ponownie te samo metrum, upewniając się, że opcja Rewrite bars up to next time signature (Przepisz takty do następnego metrum) jest włączona.
Cautionary time signatures (przypomnienia o zmianie metrum)
Opcja Allow cautionary w oknie dialogowym dostępnym poprzez More Options w dolnej części menu Notations > Common > Time Signature pozwala na wyświetlenie przypomnienia o zmianie metrum na końcu poprzedniego systemu, jeśli metrum jest umieszczane (lub kończy się) na końcu systemu. Zazwyczaj należy wyłączyć to pole, jeśli metrum jest umieszczana na początku nowego utworu, piosenki lub części w większej partyturze. (To samo tyczy się tonacji i kluczy).
Złożone oznaczenia metrum
Jeśli chcesz, aby grupy były wyświetlane jako dodatkowe oznaczenie metrum, takie jak 3+2+2/8, po prostu wpisz 3+2+2 w polu na górze oznaczenia metrum (na górze menu Notations > Common > Time Signature lub w oknie dialogowymMore Options jako Other (inne).
Alternatywnie, jeśli chcesz, aby metrum było zapisane jako 7/8, ale aby 2+2+3 (lub jakikolwiek inny tekst) był zapisany powyżej metrum tą samą czcionką, dodaj dodatkowy tekst za pomocą stylu tekstowego Time signatures (one staff only) – patrz Wiele oznaczeń metrum.
Beam and rest groups (belkowanie nut i pauz)
Sibelius automatycznie grupuje miary odpowiednio dla każdego utworzonego oznaczenia metrum. Ustawienia te można jednak zmienić samodzielnie, wybierając opcję More Options w dolnej części menu Notations > Common > Time Signatures, a następnie klikając opcję Beam and Rest Groups. Alternatywnie, można zmienić grupy wiązań w istniejących nutach w oknie dialogowym Appearance > Reset > Beam Groups. Więcej informacji można znaleźć w punkcie 4.15 Wiązania nutowe.
Nieregularne takty i swobodny rytm
Aby utworzyć takt o nieregularnej długości (tj. długości innej niż określona przez dominujące oznaczenie metrum), kliknij 2.7 Takty i pauzy całotaktowe.
Dla innych przypadków nut z dowolnym rytmem, patrz 4.4 Dowolny rytm (tylko Sibelius Ultimate).
Wiele oznaczeń metrum
Czasami partytury mają dwa jednoczesne oznaczenia metrum o tej samej długości taktu, takie jak 2/4 przeciwko 6/8. Aby wprowadzić tego rodzaju przypadek:
- Utwórz metrum 2/4 i wprowadź nuty 2/4 w normalny sposób.
- Wprowadź nuty 6/8 jako triole ósemkowe, ale użyj Note Input > Triplet > Other przynajmniej dla pierwszej n-toli, włączając None i wyłączając Bracket, aby nie pokazywały się, że są to triole.
- Możesz skopiować pierwszy takt 6/8 jako szybki sposób na uzyskanie rytmu triolowego dla kolejnych taktów.
- Po wprowadzeniu wszystkich nut usuń oznaczenie metrum 2/4 i przeciągnij pierwszą nutę w górę, aż pojawi się wystarczająco dużo miejsca na nowe oznaczenie metrum.
- Wpisz 2/4 i 6/8 używając tekstu – rozpocznij bez zaznaczonego niczego i użyj Time signatures (one staff only), które możesz utworzyć z menu Text > Styles > Style, w kategorii Time signatures (special).
- Kliknij miejsce, w którym chcesz umieścić oznaczenie metrum, aby wpisać je jako tekst, z klawiszem Return (na klawiaturze głównej) po górnej cyfrze.
W przypadkach, gdy wymagane są dwa lub więcej oznaczeń metrum o różnych długościach taktu, np. 4/4 i 5/4:- Oblicz najniższą wspólną wielokrotność dwóch oznaczeń metrum – w tym przypadku 20/4 – i utwórz ją jako oznaczenie metrum.
- Gdy wszystkie nuty zostaną wprowadzone, usuń oznaczenie metrum 20/4 i przeciągnij pierwszą nutę w prawo, aż będzie wystarczająco dużo miejsca na zastępcze oznaczenie metrum.
- Wpisz 4/4 i 5/4 za pomocą tekstu – w tym celu musisz utworzyć nowy styl tekstu (patrz wyżej)
- Dodaj dodatkowe kreski taktowe za pomocą pionowej linii z galerii Notations > Lines > Line. Ta metoda ma tę zaletę, że systemy kończą się w zbieżnych kreskach taktowych.
- Jeśli równoczesne oznaczenia metrum zawsze mają kreski taktowe w różnych miejscach, zastosuj tę samą procedurę, ale usuń kreski taktowe w jednej pięciolinii (patrz Ukrywanie kresek taktowych tylko na niektórych pięcioliniach), a następnie użyj pionowej linii Notations > Lines > Line, aby narysować odpowiednie kreski taktowe tam, gdzie są potrzebne.
Alternatywne oznaczenia metrum
Aby napisać nuty w np. naprzemiennym metrum 2/4 i 3/4, sygnalizowanym przez złożone oznaczenie metrum 2/4 3/4:
- Wprowadź metrum 2/4 i skopiuj ją do naprzemiennych taktów.
- Zrób to samo dla 3/4 w pozostałych taktach.
- Wprowadź nuty.
- Następnie usuń wszystkie metrum z wyjątkiem początkowego 2/4 (klikając No, gdy zostaniesz zapytany, czy chcesz przepisać nuty).
- Na koniec napisz metrum 3/4 bezpośrednio po początkowym 2/4, używając tekstu, jak opisano w sekcji powyżej Wiele oznaczeń metrum.
Modyfikowanie oznaczeń metrum
Metrum można kopiować i usuwać, podobnie jak inne obiekty. Możesz także przeciągać oznaczenia metrum w lewo i w prawo, aby je przenosić – nawet w dość głupie miejsca. Nie zalecamy przeciągania metrum poza takt, do którego należą.
Duże oznaczenia metrum itp.
Duże oznaczenia metrum między pięcioliniami są często używane w dużych, nowoczesnych partyturach, w których metrum często się zmienia.
Na stronie Time signatures w menu Appearance > House Style > Engraving Rules (skrót klawiszowy Control+Shift+E lub Command+Shift+E) kliknij opcję Time signatures (large) lub jeszcze większą Time signatures (huge). Są to w rzeczywistości style tekstowe, których mogą używać oznaczenia metrum. Mają one wpływ na wszystkie oznaczenia metrum w całej partyturze.
Sibelius zawiera dwie specjalne czcionki odpowiednie dla dużych lub ogromnych metrum, zwane Opus Big Time i Reprise Big Time. Czcionki te zawierają niezwykle wysokie, wąskie cyfry, które są idealne do użycia jako metrum, ponieważ nie zajmują dużo miejsca w poziomie. Jeśli edytujesz style tekstowe Time signatures (large) lub Time signatures (huge), aby użyć jednej z tych czcionek, upewnij się, że ustawiłeś również domyślne odstępy między wierszami (na 100% (zamiast domyślnych 25% dla Opus).
Aby zmienić rozmiar, czcionkę i położenie dużych oznaczeń metrum, kliknij Edit Text Style (Edytuj styl tekstu); 5.6 Edit Text Styles (tylko Sibelius Ultimate). Umożliwia to również dostosowanie, nad którymi pięcioliniami znajdują się duże oznaczenia metrum.
Inna ekscytująca opcja Appearance > House Style > Engraving Rules daje możliwość dostosowania domyślnego odstępu przed oznaczeniami metrum
Chcesz wiedzieć więcej? zapraszamy do zakupu polskiego podręcznika dla programu Sibelius- kliknij tutaj.
Jeśli kupisz program Sibelius lub uaktualnienie dla programu Sibelius, to polski podręcznik dla programu Sibelius otrzymasz za darmo! Program Sibelius oraz polski podręcznik można kupić w naszym sklepie internetowym www.audiofactory.pl