5.8 Symbole akordów, notacja gitarowa i tabulatura, tabulatura lutniowa (tylko Sibelius Ultimate).
W tym temacie wyjaśniono, jak wprowadzać tabulatury bezpośrednio za pomocą klawiatury komputera, gitary MIDI lub konwertując istniejącą notację na tabulaturę. Jeśli chcesz wprowadzić tabulaturę w inny sposób, przez:
- Korzystania z ekranowego okna podstrunnicy Fretboard, 3.7 Fretboard Window;
- Importu pliku MIDI, 1.7 Otwieranie plików MIDI;
- Skanowania drukowanych nut, 1.11 PhotoScore Lite.
Sibelius automatycznie zapisuje nuty jako notację lub tabulaturę w dowolnym strojeniu. Nie musi „robić” nic, aby konwertować między nimi – traktuje tabulaturę po prostu jako inny sposób wyświetlania nut. Oznacza to, że w programie Sibelius można zrobić z tabulaturą praktycznie wszystko, co można zrobić z zapisem nutowym – można ją odtwarzać, transponować, kopiować (na tabulaturę lub zapis nutowy) itd.
Oznacza to również, że można wprowadzać nuty w tabulaturach i przekształcać je w zapis nutowy lub wprowadzać nuty w zapisie nutowym i przekształcać je w tabulatury, a nawet zmieniać standardowe tabulatury gitarowe na inne strojenie strun, gitarę basową, mandolinę, banjo lub dobro, sitar a nawet teorbę basową.
Tworzenie instrumentu z zapisem tabulaturowym
Gitara i inne instrumenty progowe są dostępne w oknie dialogowym Home > Instruments > Add or Remove (skrót I) z automatycznie utworzoną tabulaturą. W oknie dialogowym są one nazywane np. Guitar .
Alternatywnie można przekształcić zapis nutowy w tabulaturę za pomocą zmiany instrumentu: wybierz Home > Instruments > Change, wybierz instrument tabulaturowy, którego chcesz użyć, a następnie kliknij na samym początku utworu.
Przekształcanie notacji w tabulaturę lub tabulatury w notację
Często będziesz chciał mieć dwie pięciolinie – notacyjną i tabulaturową, obie pokazujące te same nuty – lub możesz chcieć zamienić notację na tabulaturę lub odwrotnie. W tym celu wystarczy skopiować nuty między pięcioliniami.
- Utwórz dwie gitary, jedną z zapisem nutowym, a drugą z tabulaturą, lub po prostu użyj szablonu Guitar + Tab.
- Wprowadź wszystkie nuty na (powiedzmy) pięciolinię.
- Zaznaczyć wszystkie nuty jako fragment, klikając trzykrotnie na pięciolinii.
- Skopiuj ją na tabulaturę klikając Alt lub Option na pierwszym takcie. Wszystko zmieni się
magicznie w tabulaturę:
- Następnie można edytować tabulaturę, aby na przykład przenieść niektóre nuty na inne struny.
Można to również zrobić na odwrót – wprowadzić tabulaturę, a następnie skopiować ją do zapisu nutowego. Następnie, jeśli nie potrzebujesz obu pięciolinii (a chciałeś tylko przekonwertować zapis nutowy na tabulaturę), możesz usunąć oryginalną pięciolinię.
Na pięciolinii, gitara jest zapisana o oktawę wyżej niż brzmi; oznacza to, że jeśli skopiujesz nuty z innej pięciolinii (np. dla instrumentu bez transpozycji, takiego jak fortepian), pojawi się ona o oktawę wyżej na pięciolinii gitary, ale zostanie odtworzona w tej samej wysokości.
Wpisywanie nut na tabulaturze
Wprowadzanie tabulatury za pomocą klawiatury komputera jest bardzo proste, a podstawy można podsumować w kilku punktach:
- Wybierz takt, na którym chcesz rozpocząć wprowadzanie, a następnie wybierz Note Input > Note Input > Input Notes (skrót N).
- Pojawi się karetka (mała pionowa linia), pokazująca, na której strunie się znajdujesz.
- Wybierz wartość nuty, którą chcesz wprowadzić za pomocą okna Keypad lub wciskając odpowiedni klawisz na klawiaturze numerycznej.
- Użyj klawiszy Strzałka w górę i Strzałka w dół, aby poruszać się w górę i w dół struny, oraz Strzałka w lewo i Strzałka w prawo, aby poruszać się w tył i w dół taktu.
- Aby wprowadzić nutę, wpisz numer progu za pomocą klawiszy numerycznych na klawiaturze głównej (nie na klawiaturze numerycznej).
- Aby utworzyć ćwierćtony na tabulaturze, utwórz nutę w normalny sposób, a następnie (po wybraniu nuty) wpisz =. Ćwierćton pojawia się na tabulaturze jako numer progu, po którym następuje .5. Aby utworzyć ćwierćtony na tabulaturze, należy użyć odpowiedniej akcydencji z szóstego układu klawiatury.
Możesz zmienić domyślną wartość nut używaną podczas poruszania się w takcie za pomocą klawiszy Strzałka w lewo i Strzałka w prawo na stronie Note Input w File > Preferences; zmień pozycje rytmiczne, aby przyciągały się do preferowanej wartości nut. Wyłącz opcję Snap in guitar tab input, jeśli wolisz, aby klawisze strzałki w lewo i strzałki w prawo po prostu przesuwały cię o taką samą odległość, jak aktualnie wybrana wartość nuty na klawiaturze, chyba że istnieje istniejąca nuta między bieżącą pozycją karetki a następną, w którym to przypadku ta nuta zostanie wybrana.
Nuty poza skalą
Podczas kopiowania nut między pięcioliniami – np. z 6-strunowej tabulatury gitarowej na 4-strunową tabulaturę gitary basowej lub z tabulatury notacyjnej na tabulaturę gitarową – niektóre nuty mogą być niemożliwe do zagrania. W takim przypadku na tabulaturze pojawi się czerwony znak zapytania (?), informujący o konieczności samodzielnego poprawienia akordu.
Opcje palcowania tabulatury gitarowej
Gdy program Sibelius tworzy tabulaturę – podczas kopiowania z tabulatury do tabulatury, kopiowania z jednej tabulatury do innej z innym strojeniem, wprowadzania z klawiatury MIDI lub gitary albo importowania pliku MIDI – automatycznie próbuje utworzyć najbardziej grywalne palcowanie.
Sekcja Guitar Tab Fingering na stronie Note Input w menu File > Preferences pozwala określić preferowany zakres progów, który ma być używany przez program Sibelius podczas opracowywania palcowania. Można określić najniższe i najwyższe progi, których Sibelius powinien próbować używać, czy powinien próbować używać otwartych strun tam, gdzie to możliwe, oraz liczbę progów, które można rozciągnąć podczas grania akordów.
Opcje te nie są przestrzegane we wszystkich przypadkach; są to jedynie zalecenia. Na przykład, jeśli opcja Prefer to use open strings (Preferuj użycie otwartych strun) jest wyłączona, ale Sibelius musi utworzyć nutę, która może być zagrana tylko przy użyciu otwartej struny, Sibelius zapisze tę nutę jako otwartą strunę, zamiast nie zapisywać jej wcale.
Sibelius nie przepisze wszystkich istniejących tabulatur w partyturze, jeśli dokonasz zmiany w tym oknie dialogowym. Jeśli jednak chcesz zastosować nowe ustawienia do istniejących tabulatur, wystarczy użyć opcji Appearance > Reset Notes > Tab Fingerings (patrz poniżej).
Resetowanie palcowania tabulatury
W dowolnym momencie można zresetować palcowanie tabulatury do preferowanych zakresów. Wystarczy zaznaczyć fragment, w którym palcowanie ma zostać zresetowane i wybrać Appearance > Reset Notes > Tab Fingerings.
Na przykład, jeśli zdecydujesz, że dany fragment będzie wygodniejszy do grania w okolicach piątego progu, a nie przy siodełku, możesz ustawić nowe preferencje na stronie Note Input w menu File > Preferences, a następnie zastosować te preferencje do tego fragmentu, wybierając Appearance > Reset Notes > Tab Fingerings.
Kiedy Sibelius automatycznie resetuje palcowanie tabulatury?
Ogólnie rzecz biorąc, palcowanie jest zachowywane w przypadku kopiowania w obrębie tej samej pięciolinii lub do innej pięciolinii o tym samym strojeniu. W przypadku kopiowania nuty na pięciolinię notacyjną lub tabulaturową o innym strojeniu program Sibelius przeliczy palcowanie na podstawie ustawień na stronie Note Input w menu File > Preferences.
Jednak w szczególnym przypadku partytur, które składają się tylko z zapisu nutowego i tabulaturowego (tj. różnych reprezentacji tej samej nuty), przydatne jest zachowanie informacji o palcowaniu podczas kopiowania między tymi pięcioliniami, ponieważ kopiowanie między nimi może odbywać się wielokrotnie. W takim przypadku należy włączyć opcję Remember fingering when copying to a notation staff (Zapamiętaj palcowanie podczas kopiowania na pięciolinię notacji) na stronie Note Input w Preferences.
Korzystanie z gitary MIDI
Sibelius umożliwia wprowadzanie nut za pomocą gitary MIDI obsługującej wiele kanałów MIDI – 3.13 Urządzenia wejściowe.
Chcesz wiedzieć więcej? zapraszamy do zakupu polskiego podręcznika dla programu Sibelius- kliknij tutaj.
Jeśli kupisz program Sibelius lub uaktualnienie dla programu Sibelius, to polski podręcznik dla programu Sibelius otrzymasz za darmo! Program Sibelius oraz polski podręcznik można kupić w naszym sklepie internetowym www.audiofactory.pl