Kod czasowy oznacza pozycję w czasie punktu w partyturze lub filmie. Zazwyczaj jest on mierzony od początku partytury lub w przypadku partytury filmowej/telewizyjnej od początku rolki lub innego dogodnego punktu.
Podczas odtwarzania partytury odczyt kodu czasowego jest wyświetlany w oknie Transport wraz z odczytem bieżącego tempa w miarach na minutę.
Sibelius może również automatycznie wyświetlać kod czasowy jako tekst nad każdym taktem w partyturze. Oblicza on pozycję czasową taktu na podstawie liczby taktów, długości taktów i znaków metronomu do tego momentu. Kod czasowy jest szczególnie przydatny do opracowywania dokładnych czasów poszczególnych fragmentów muzyki lub do synchronizowania zdarzeń muzycznych z punktami szczytowymi (zdarzenia w filmie).
Sibelius nie synchronizuje odtwarzania ani nie wyświetla przychodzącego strumienia danych SMPTE lub MTC. Tę funkcję zapewniają profesjonalne sekwencery, takie jak Pro Tools, które mogą być używane do odtwarzania muzyki w ten sposób, jeśli zostanie ona wyeksportowana z programu Sibelius jako plik MIDI (1.20 Eksportowanie plików MIDI). Sibelius synchronizuje jednak odtwarzanie z cyfrowymi plikami wideo, które można łatwo dołączyć do dowolnej partytury Sibeliusa (6.10 Wideo)
Odczyt kodu czasowego
Podczas odtwarzania w oknie transportu wyświetlane są odczyty kodu czasowego i tempa. Okno transportu można włączać i wyłączać za pomocą View > Panels > Playback (skrót klawiszowy Con- trol+Alt+Y lub Command+Option+Y). Wyświetlanie kodu czasowego (w lewym dolnym rogu) pokazuje czas, który upłynął od początku partytury (a nie czas, który upłynął od rozpoczęcia odtwarzania) – innymi słowy, pokazuje bezwzględne wartości „czasu partytury” określone przez Play > Video > Time- code (patrz poniżej), a nie „czas rzeczywisty”.
Okno dialogowe Timecode and Duration
Okno dialogowe Play > Video > Timecode zawiera różne opcje związane z czasem zapisanym w partyturze.
Timecode – Zapisywanie kodu czasowego w partyturze
Aby zapisać kod czasowy w partyturze, włącz opcję Above every bar (Nad każdym taktem) lub At start of every system (Na początku każdego systemu). Aby zmienić takt, nad którym pojawi się kod czasowy, wybierz go z listy w sekcji Position (Pozycja). Spowoduje to automatyczne wyświetlenie kodu czasowego jako tekstu nad każdym taktem w partyturze; aby przenieść kod czasowy wyżej lub niżej, wybierz kolejno opcje Appearance > Design and Position > Default Positions i odpowiednio dostosuj pionowe położenie stylu tekstu kodu czasowego (8.4 Pozycje domyślne (tylko Sibelius Ultimate)).
Units (jednostki)
Kod czasowy może być wyświetlany w kilku formatach:
- Frames (klatki)(np. 01:23:04:13), który jest standardowym formatem używanym w partyturach filmowych/telewizyjnych.
- 0.1 seconds (np. 1:23’4.5”), który jest bardziej czytelny, ale nie tak precyzyjny..
- Seconds (np. 1:23’4), co jest raczej nieprecyzyjne, ale przydatne do zgrubnego pomiaru czasu.
Jeśli partytura zawiera powtórzenia, powtarzające się takty będą wyświetlać dwa lub więcej kodów czasowych w stosie, po jednym dla każdego „przejścia” muzyki-6.9 Repetycje.
Kody czasowe są drukowane podczas drukowania partytury, ale domyślnie nie są wyświetlane w głosach. Jeśli chcesz włączyć kod czasowy w głosach, użyj strony House Style w oknie dialogowym Multiple Part Appearance (9.3 Wygląd wielu głosów).
Ponieważ film i wideo mogą działać z różnymi prędkościami, kod czasowy można obliczyć na podstawie liczby klatek na sekundę. 15, 24, 25, 29,97 (bez upuszczania), 29,97 (z upuszczaniem) i 30 (bez upuszczania) są używane w różnych rodzajach filmów lub wideo, a 100 (centysekund), choć nie jest standardową prędkością filmu lub wideo, zostało uwzględnione, ponieważ może okazać się przydatne.
Start time (czas rozpoczęcia)
Kod czasowy pierwszego taktu określa kod czasowy początku partytury (w formacie Godziny:Minuty:Sekundy:Klatki).
Jest on używany jako przesunięcie dla wszystkich wyświetlanych czasów (tj. zarówno dla kodu czasowego odczytywanego podczas odtwarzania w oknie transportu, jak i dowolnego tekstu kodu czasowego w partyturze). W przypadku korzystania z formatu kodu czasowego opartego na klatkach, wartość czasu rozpoczęcia w klatkach jest interpretowana zgodnie z bieżącym ustawieniem liczby klatek na sekundę w oknie dialogowym.
Zmiana kodu czasowego pierwszego taktu ma dwa zastosowania:
- Jeśli partytura jest przeznaczona do pracy w filmie/telewizji, czas rozpoczęcia jest często wymagany do określenia lokalizacji konkretnej wskazówki w filmie.
- Jeśli partytura jest częścią większego dzieła, takiego jak jedna część symfonii, ustaw czas rozpoczęcia partytury na czas zakończenia poprzedniej części (podany jako czas trwania na ostatniej stronie poprzedniej części). Wówczas wszystkie kody czasowe będą odnosić się do początku symfonii, a nie do początku tej części.
Aby uzyskać szczegółowe informacje na temat opcji Start video at (Rozpocznij wideo od) i Start video from (Rozpocznij wideo od), 6.10 Wideo.
Duration at end of score (Czas trwania na końcu utworu)
Oblicza i zapisuje czas trwania partytury na ostatniej stronie, np. 4’33”, w dowolnym formacie wybranym dla jednostek.
Jeśli ustawisz czas rozpoczęcia partytury, zostanie on dodany do czasu trwania – więc jeśli podzielisz utwór na dwa pliki i ustawisz czas rozpoczęcia drugiego pliku na czas trwania pierwszego, czas trwania drugiego pliku powie Ci łączny czas do tego momentu, zobacz Start time (Czas rozpoczęcia).
Jak obliczany jest kod czasowy i czas trwania
Wartości kodu czasowego i czasu trwania partytury uwzględniają powtórzenia (6.9 Repetycje), tekst tempa (np. Allegro) i oznaczenia metronomu (5.1 Praca z tekstem), fermaty (pauzy) i linie rytmiczne / accel. (4.6 Linie) – i są natychmiast aktualizowane za każdym razem, gdy je utworzysz lub edytujesz. Wypróbuj i przekonaj się!
Wartości kodu czasowego nie uwzględniają jednak zmian prędkości odtwarzania dokonanych za pomocą suwaka tempa.
Hit points (punkty szczytowe)
Punkty szczytowe to odniesienia czasowe w partyturze, które wskazują ważne wydarzenia występujące w filmie lub wideo, aby ułatwić pisanie muzyki, która pasuje do tych punktów. Sibelius umożliwia dodawanie nazwanych punktów, które nawet poruszają się, aby pokazać odpowiedni punkt w filmie lub wideo, jeśli czasy w partyturze ulegną zmianie.
Jak dodać punkty szczytowe do utworu
Po dodaniu punktu do utworu zostanie on dodany w bieżącej pozycji linii odtwarzania. Załóżmy, że masz film, w którym ważne wydarzenie ma miejsce w 04’32”: użyj suwaka osi czasu w oknie Transport, aby przejść do tego punktu w filmie, a następnie użyj przycisków przewijania do tyłu i do przodu, aby przejść w dowolnym kierunku w drobniejszych (0,2 sekundy) krokach, jeśli to konieczne.
Po wyświetleniu w oknie wideo klatki, którą chcesz zaznaczyć, kliknij przycisk Add Hit Point 
w oknie video lub wybierz polecenie Play > Video > Hit Point > Create Hit Point. Hit point zostanie dodany powyżej tego punktu w utworze.
Punkty można także dodać do utworu za pomocą przycisku New w oknie Play > Hit Point > Edit Hit Points. Dodanie punktów w ten sposób zawsze spowoduje dodanie ich na samym początku partytury, niezależnie od bieżącej pozycji linii odtwarzania, a następnie można wpisać żądaną pozycję kodu czasowego (patrz poniżej).
Punkty można przesuwać w górę lub w dół partytury, zmieniając Vertical position (pozycję pionową) stylu tekstu Hit points w sekcji Appearance > Design and Position > Default Positions – 8.4 Pozycje domyślne (tylko Sibelius Ultimate).
Edytowanie pozycji czasowej i nazwy punktów
Możesz edytować dowolny punkt w swoim utworze, wybierając Play > Video > Hit Point > Edit Hit Points (skrót Alt+Shift+P lub Option+Shift+P). To okno dialogowe zawiera listę wszystkich punktów w utworze:
- Kolumna Timecode pokazuje bezwzględną pozycję czasową, w której przypada każdy punkt. Format tego ekranu zależy od ustawienia kodu czasowego wybranego w menu Play > Video > Timecode. Pole to można edytować, klikając dwukrotnie wartość czasu, którą chcesz zmienić.
- Kolumna Bar.beat.100ths pokazuje lokalizację punktu w partyturze pod względem taktów, miar i setnych części miar. Na przykład 64.2.96 oznacza takt 64, miara 2.96. Jeśli punkt wypada dokładnie w takcie, wartość setnych zostanie pominięta. Nie można zmienić tej wartości ręcznie, ale zostanie ona zaktualizowana automatycznie, jeśli zmienisz położenie punktu szczytowego, edytując jego czas.
- Kolumna Name pokazuje nazwę każdego punktu w utworze. Możesz edytować nazwę dowolnego punktu, klikając dwukrotnie jego bieżącą nazwę. Należy pamiętać, że po wprowadzeniu nowej nazwy należy nacisnąć klawisz Return, aby wprowadzić ją do tabeli.
Usuwanie istniejących punktów
Jeśli chcesz usunąć punkt z utworu, możesz to zrobić w menu Play > Video > Hit Point > Edit Hit Points. Wybierz punkt, który chcesz usunąć, a następnie kliknij przycisk Delete. Jeśli chcesz usunąć wszystkie punkty z utworu, kliknij przycisk Delete All.
Dopasowanie zaznaczenia do czasu
Jeśli chcesz, aby określony punkt szczytowy dotarł do określonego punktu w partyturze, musisz dostosować tempo partytury. Sibelius posiada wtyczkę do wykonywania niezbędnych obliczeń – zobacz Dopasuj zaznaczenie do czasu.
Przesunięcie wszystkich punktów
Może się zdarzyć, że punkty w utworze nie będą zsynchronizowane z wideo, jeśli wprowadzono zmiany w ustawieniach czasu rozpoczęcia utworu lub czasu rozpoczęcia wideo. Aby rozwiązać ten problem, możesz przesunąć wszystkie utworzone punkty o tę samą wartość czasu, klikając Shift All w Play > Video > Hit Point > Edit Hit Points. Można wprowadzić dowolne przesunięcie dodatnie lub ujemne przy użyciu różnych formatów (1’00”, 00:01:00:00 i 1:00′ są równoważne „jednej minucie”). Ponadto Sibelius zinterpretuje każdą liczbę całkowitą wprowadzoną do któregokolwiek z tych pól jako sekundy, więc wprowadzenie -4 zawsze będzie oznaczać -00:00:04:00. Wprowadzając wartości określające klatki, należy upewnić się, że używana jest taka sama liczba klatek na sekundę, jak wybrana w sekcji Frames (Klatki) w sekcji Play > Video > Timecode (patrz wyżej).
Wyświetlanie punktów na pięciolinii
Niektórzy kompozytorzy uważają, że przydatne jest powiązanie pozycji każdego punktu z najbliższą pozycją taktu w nutach, często poprzez dodanie główek nut z krzyżykami do pojedynczej pięciollinii na górze lub na dole partytury. Sibelius ma wtyczkę, która to umożliwia – zobacz Add Hit Point Staff.
Style tekstu
Kody czasowe są zapisywane przy użyciu stylu tekstowego Timecode, a Hit Points przy użyciu stylu tekstowego Hit points. Ich wysokość nad pięciolinią jest określana przez wartość pozycji pionowej odpowiedniego stylu tekstu w sekcji Appearance > Design and Position > Default Positions (8.4 Pozycje domyślne (tylko Sibelius Ultimate)). Można również dostosować pionową pozycję czasu trwania partytury, która pojawia się poniżej ostatniego taktu partytury, edytując styl tekstu Duration at end of score (Czas trwania na końcu partytury).
Chcesz wiedzieć więcej? zapraszamy do zakupu polskiego podręcznika dla programu Sibelius- kliknij tutaj.
Jeśli kupisz program Sibelius lub uaktualnienie dla programu Sibelius, to polski podręcznik dla programu Sibelius otrzymasz za darmo! Program Sibelius oraz polski podręcznik można kupić w naszym sklepie internetowym www.audiofactory.pl